W dzisiejszych czasach każdy jest otoczony technologią praktycznie przy czynnościach życiowych. Cyfryzacja weszła na wyższe poziomy, gdzie problem da się rozwiązać za pomocą urządzenia elektronicznego. To naturalny proces ułatwiający funkcjonowanie w wielu dziedzinach. Obecnie trudno znaleźć osobę, która nie ma telefonu komórkowego bądź komputera lub laptopa. Odpowiednie korzystanie z tych udogodnień nie jest niczym złym. Problem pojawia się w momencie, gdy człowiek nie może wykonywać podstawowych czynności bez technologii. Coraz częstszym zmartwieniem staje się uzależnienie od komputera. Jak z tym walczyć? Czym się objawia?
Czym jest uzależnienie behawioralne od komputera?
Uzależnienie behawioralne od komputera, często kategoryzowane jako uzależnienie od Internetu lub gier komputerowych, to złożony proces dotykający coraz większą liczbę osób, zwłaszcza młodych. Zjawisko charakteryzuje się kompulsywnym korzystaniem z urządzenia, co prowadzi do zaniedbań w wielu sferach życia. Sam problem nie leży w użytkowaniu sprzętu. Tracimy kontrolę nad czasem spędzonym przed monitorem przez konstrukcję psychiczną i dotykające nas emocjonalne problemy. Statystyki pokazują, że uzależnienie behawioralne od komputera najczęściej dotyka młodych ludzi, przed 30 rokiem życia, jednak istnieją wyjątki od reguły. Osoby urodzone w XXI wieku dorastały wraz z rozwojem technologii. Poznawały także wszelkie możliwości urządzeń na bieżąco, dlatego obecność sprzętu komputerowego w ich życiu jest normą. Nic dziwnego, że wiele z nich nie zauważyło pierwszych objawów, a także późniejszych konsekwencji uzależnienia od komputera.
Jak rozpoznać uzależnienie od gier komputerowych?
Uzależnienie od gier komputerowych staje się coraz bardziej powszechnym problemem, zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Rozpoznanie tego problemu wymaga zwrócenia uwagi na szereg objawów. Do najważniejszych z nich należą m.in.:
- czas spędzony na graniu – osoba uzależniona najczęściej spędza przed monitorem wiele godzin, z małą liczbą lub zerową przerw, nie mogąc się oderwać od urządzenia;
- izolacja społeczna – gracz izoluje się od świata rzeczywistego, dzięki czemu może w pełni skupić się na interesującej go czynności;
- trudności w kontroli – problem z ograniczaniem czasu spędzanego na graniu, nawet pomimo chęci chorego;
- negatywne emocje – w sytuacjach, kiedy uzależnieni nie mogą powrócić do swojego zajęcia, narasta w nich złość, frustracja oraz niemoc, co prowadzi do konfliktowych sytuacji;
- zaburzenia zdrowotne – długotrwałe granie może prowadzić do kłopotów zdrowotnych, do których zalicza się bóle głowy, bezsenność, problemy z koncentracją oraz fizyczne dolegliwości związane z siedzącym trybem życia
- zaniedbanie innych zainteresowań – osoba uzależniona często przestaje angażować się w formy rozrywki, które wcześniej sprawiały jej przyjemność.
Przyczyny uzależnienia od komputera. Jak z tym walczyć?
Komputer z dostępem do Internetu stał się dla wielu formą ucieczki od rzeczywistości. Można nie tylko grać, ale także prowadzić interakcje na portalach społecznościowych, oglądać seriale bądź filmy w serwisach streamingowych i wiele więcej. Osoby nadużywające w tych celach urządzeń technologicznych są najbardziej podatne na uzależnienie. Bardzo często uzależnieni uważają, że otaczający ich świat jest dla nich zbyt przytłaczający. Szukają sposobu, aby poradzić sobie z dysfunkcją, a jednym z nich jest ekran monitora. Poruszanie się w wirtualnej rzeczywistości daje im poczucie bezpieczeństwa oraz anonimowości. Internet oferuje możliwość stworzenia własnej tożsamości od zera. To właśnie sprawia, że czas spędzony przy urządzeniu stał się atrakcyjny. W taki sposób rodzi się uzależnienie behawioralne od komputera.
Najbardziej narażone na nadmierne korzystanie z tego urządzenia są różne grupy społeczne, w tym:
- młodzi dorośli i studenci – osoby w tej grupie wiekowej nadal poznają rzeczywistość, co sprzyja nadużywaniu Internetu;
- osoby samotne – ludzie, którzy spędzają dużo czasu w domu, często szukają kontaktu i rozrywki w sieci, co może prowadzić do uzależnienia;
- nastolatkowie – młodzież jest szczególnie podatna na uzależnienia behawioralne, ponieważ Internet stanowi dla nich formę rozrywki, a także komunikacji;
- osoby z niskim poczuciem własnej wartości – wrażliwa i nieśmiała część społeczeństwa ze względu na trudności w nawiązywaniu relacji społecznych, prawdopodobnie zacznie szukać akceptacji oraz kontaktów w wirtualnym świecie;
- ludzie, którzy doświadczyli innych uzależnień – poszczególne jednostki zmagające się wcześniej z chorobami tego pokroju również należą do grupy wyjątkowo narażonej.
Jakie są konsekwencje uzależnienia od komputera?
Skutki uzależnienia od gier komputerowych lub komputera są dotkliwe w wielu aspektach. Najczęściej ma poważne konsekwencje w trzech obszarach:
- Skutki zdrowotne – długotrwałe siedzenie przed komputerem prowadzi do bólu głowy, pleców i mięśni, a także do wad postawy. Osoby uzależnione często doświadczają zmęczenia oraz problemów z układem pokarmowym, co może wynikać z niezdrowego odżywiania. Chorzy cierpią także na zaburzenia snu.
- Skutki psychiczne – uzależnienie może powodować lęk, depresję oraz obsesyjne myśli związane z korzystaniem z Internetu. Takie osoby często odczuwają frustrację i złość, gdy próbują ograniczyć czas spędzany przed ekranem, a także izolują się od innych. Prowadzi to do zaniedbania kontaktów osobistych.
- Skutki społeczne – konsekwencjami uzależnienia od komputera są także zaniedbania obowiązków szkolnych, zawodowych lub rodzinnych.
Uzależnienie od gier komputerowych – jak je leczyć?
Leczenie uzależnień jest trudne, ponieważ w większości przypadków chory zaprzecza istnieniu problemu. Na terapię trafia najczęściej przez nacisk rodziny, przyjaciół lub pracodawcy. Dlatego podkreśla się, jak ważne jest przyznanie się przed samym sobą, że potrzeba pomocy specjalistów.
Często uzależnienie od gier komputerowych jest lekceważone i nikt nie zwraca uwagi na niepokojące objawy, a tym bardziej nie zastanawia się, jak je leczyć. Skuteczna terapia wymaga podejmowania działań na wielu płaszczyznach. Proces powinien się zacząć od samoświadomości chorego o problemie, musi zdawać sobie sprawę z powagi sytuacji. Aby uniknąć pokus poprzedniego życia, najlepszym sposobem na wyjście z choroby jest skorzystanie z pomocy ośrodków leczenia uzależnień od komputera, np. dla młodzieży (najbardziej narażonej grupy).
Jak leczyć uzależnienie od komputera? To nie jest najłatwiejszy proces, ponieważ nie można przyjąć metod całkowitego wykluczenia problemu. Osoba uzależniona musi nauczyć się korzystać z urządzenia w sposób bezpieczny, a także zapoznać się z nowymi formami spędzania czasu. Bez znalezienia zajęć chory bardzo szybko powróci do nałogu. Ucząc się funkcjonowania w społeczeństwie od nowa, ma szansę zobaczyć, że uczucie radości przynoszą mu także inne czynności. Kryształowy Płomyk to ośrodek leczenia uzależnień wszelkiego rodzaju, w tym od komputera. Przygotowujemy plan leczenia indywidualnie, pod potrzeby pacjentów (dla młodzieży, młodych dorosłych czy starszych). Organizujemy spotkania indywidualne, a także grupowe, które pomagają odczuć przynależność do społeczeństwa.
